Πραγματικό επιτόκιο είναι είναι η πραγματική ποσοστιαία απόδοση ενός χρεογράφου ή ενός δανείου, συνυπολογίζοντας την επίδραση του πληθωρισμού.
Αντίθετα, το ονομαστικό επιτόκιο, το οποίο δεν λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό, παρουσιάζει μια στρεβλή εικόνα καθώς η πραγματική αξία του χρήματος μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, με αποτέλεσμα να μειώνεται τόσο η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών όσο και οι αποδόσεις στο χαρτοφυλάκιο ενός επενδυτή.
Παράδειγμα:
Ένα 10ετές ομόλογο ονομαστικής αξίας 1.000€ με επιτόκιο έκδοσης 7% που πληρώνει τοκομερίδια μία φορά τον χρόνο, θα αποδίδει στον κάτοχο της 7% (70€) κάθε χρόνο.Αν ο πληθωρισμός κυμαίνεται στο 3%, η πραγματική απόδοση για τον επενδυτή είναι 4%.
Το πραγματικό επιτόκιο μπορεί να είναι και αρνητικό αν ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος από το ονομαστικό επιτόκιο, οπότε σε αυτή την περίπτωση οι επενδυτές χάνουν αγοραστική δύναμη και θα πρέπει να προχωρήσουν σε εναλλακτικές επενδύσεις.
Το πραγματικό επιτόκιο συνδέεται με το ονομαστικό επιτόκιο και τον πληθωρισμό ως εξής:
Fisher Effect
Σύμφωνα με μία θεωρία του Fisher, το ονομαστικό επιτόκιο μιας οικονομίας είναι μακροπρόθεσμα ίσο με το πραγματικό επιτόκιο συν τον πληθωρισμό, οπότε μία άνοδος του πληθωρισμού θα προκαλέσει τελικά ισοδύναμη άνοδο των επιτοκίων.
άλλα είδη επιτοκίων
- Επιτόκιο αναφοράς (reference rate)
- Επιτόκιο έκδοσης (issue rate)
- Επιτόκιο μηδενικού κινδύνου(risk-free rate)
- Ετήσιο ισοδύναμο επιτόκιο (annual equivalent rate)
- Κυμαινόμενο επιτόκιο (floating interest rate)
- Ονομαστικό επιτόκιο (nominal interest rate)
- Πραγματικό επιτόκιο (real interest rate)
- Προεξοφλητικό επιτόκιο (discount rate)
- Σταθερό επιτόκιο (fixed interest rate)
- Συνολικό ετήσιο πραγματικό επιτόκιο (annual percentage rate)