Αυτόματοι σταθεροποιητές (built-in stabilizers) της οικονομίας θεωρούνται οι οικονομικές μεταβλητές οι οποίες συντελούν αυτόματα στην ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος κατά τις περιόδους της οικονομικής ύφεσης και στην συγκράτηση του όταν υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση (ανάκαμψη).

Παράδειγμα:
Τέτοιες μεταβλητές θεωρούνται οι μεταβιβαστικές πληρωμές, ο προοδευτικός φόρος εισοδήματος, τα επιδόματα ανεργίας κτλ.

Οι μεταβολές αυτές του διαθέσιμου εισοδήματος ασκούν σταθεροποιητική επίδραση στην οικονομία γιατί κατευθύνουν την κατανάλωση και τη συνολική ζήτηση προς τη σταθεροποίηση του εισοδήματος στο επίπεδο πλήρους απασχόλησης, χωρίς πληθωρισμό.

Πιο συγκεκριμένα, όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, τότε η ζήτηση είναι ανεπαρκής και ο προοδευτικός φόρος (π.χ. φόρος επί του προσωπικού εισοδήματος) απορροφά λιγότερο εισόδημα, με συνέπεια το διαθέσιμο εισόδημα να μη μειώνεται αναλογικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αποτροπή περαιτέρω μείωσης της ενεργού ζήτησης κι έτσι αποφεύγεται εμβάθυνση της ύφεσης.

Αντίθετα, όταν υπάρχει ανάκαμψη της οικονομίας και υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση, ο προοδευτικός φόρος αφαιρεί περισσότερο αναλογικά φόρο, μειώνει σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα και συγκρατεί τη ζήτηση για να αποφευχθούν η έκρηξη και οι πληθωριστικές πιέσεις.

Αυτόματοι οικονομικοί σταθεροποιητές (automatic economic stabilisers) είναι χρηματοοικονομικά εργαλεία που μειώνουν το εύρος των οικονομικών διακυμάνσεων σε μια χώρα, χωρίς να χρειάζονται αλλαγές στην οικονομική πολιτική.

Πρόκειται για μία πολιτική που σταθεροποιεί αυτόματα, χωρίς την ανάγκη ανάληψης δράσης, την οικονομία σε περιόδους ύφεσης ή ανάπτυξης.

Παράδειγμα:
Στην Ελλάδα το 2016, όταν η οικονομία βρισκόταν σε ύφεση, το ΔΝΤ συζητούσε την εφαρμογή αυτόματων σταθεροποιητών (κόφτες) σε περίπτωση που η χώρα δεν έπιανε τους δημοσιονομικούς της στόχους.

Παράδειγμα 2:
Οι δημόσιες δαπάνες για τα επιδόματα ανεργίας αυξάνουν αυτόματα όταν η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση εξ αιτίας της αύξησης της ανεργίας.

Παράδειγμα 3:
Τα νοικοκυριά προσπαθούν μέσω του δανεισμού να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο σε περιόδους πληθωρισμού ή οικονομικής επιβράδυνσης.

Αυτόματοι δημοσιονομικοί σταθεροποιητές (automatic fiscal stabilisers) είναι το σύστημα των φόρων εισοδήματος,το οποίο μειώνει αυτόματα τους φόρους όταν η οικονομία διολισθαίνει στην ύφεση χωρίς καμία αλλαγή των φορολογικών νόμων. Αυτό συμβαίνει διότι οι ιδιώτες και οι επιχειρήσεις πληρώνουν λιγότερους φόρους αφού αποκτούν μικρότερο εισόδημα.

Προαιρετικοί σταθεροποιητές (discretionary stabilisers) είναι δράσεις για τις οποίες, αντίθετα με τους αυτόματους οικονομικούς και δημοσιονομικούς σταθεροποιητές, απαιτείται συγκεκριμένος και προσεκτικός σχεδιασμός για την επίτευξη σταθεροποίησης με τη λήψη βραχυχρόνιων ή μακροπρόθεσμων μέτρων οικονομικής, νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής μέσω της έκδοσης αποφάσεων, προεδρικών διαταγμάτων ή της τροποποίησης νόμων.