Δημόσιες δαπάνες είναι οι δαπάνες για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών τις οποίες πραγματοποιούν η τοπική αυτοδιοίκηση και η κεντρική κυβέρνηση.
Οι δημόσιες δαπάνες διακρίνονται σε δαπάνες για:
- αγαθά και υπηρεσίες, όπου περιλαμβάνουν τη δημόσια κατανάλωση και τις δημόσιες επενδύσεις.
- μεταβιβαστικές πληρωμές, όπου αποτελούνται από μεταβιβάσεις εισοδήματος (συντάξεις, κοινωνικές παροχές) και κεφαλαίου (π.χ. δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας και επιχειρηματικού παγίου κεφαλαίου).
Οι μεταβιβαστικές πληρωμές για συντάξεις δεν αποτελούν ευέλικτο μέσο δημοσιονομικής πολιτικής, ενώ τα επιδόματα ανεργίας αυξομειώνονται σύμφωνα με τον κύκλο ύφεση / ανάκαμψη της οικονομίας.
Αντίθετα, η χορήγηση δανείων για κατοικίες ενισχύει την οικονομική δραστηριότητα, όπως επίσης και οι εισοδηματικές μεταβιβάσεις προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις (κίνητρα χρηματοοικονομικά και φορολογικά) ενισχύουν σε περιόδους ύφεσης την επενδυτική δραστηριότητα και την απασχόληση.
Οι δημόσιες δαπάνες εμφανίζονται στον προϋπολογισμό κατά υπουργείο, αλλά συνολικά διακρίνονται σε δαπάνες:
- προσωπικού
- λειτουργικές
- αποδιδόμενες
- τόκων
- χρεολυσίων
- επενδύσεων
