Πιστωτική κάρτα είναι ένα μέσο πληρωμής το οποίο παρέχει στον κάτοχο της τη δυνατότητα να δανειστεί κεφάλαια τα οποία καλείται να αποπληρώσει αργότερα με κάποιο τόκο.
Ο εκδότης της κάρτας είναι συνήθως κάποιο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα και χρησιμοποιείται για βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση, ενώ δίνει την δυνατότητα στον κάτοχο να συνεχίζει να δανείζεται μέχρι ένα συγκεκριμένο πιστωτικό όριο κάθε μήνα.
Ο κάτοχος της πιστωτικής κάρτας πρέπει να αποπληρώσει το χρέος του στον πάροχο (πιστωτή) μέσα σε κάποιο ορισμένο χρονικό διάστημα, το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από 1 έως 30 μέρες. Αν δεν το αποπληρώσει, του επιβάλλονται τόκοι υπερημερίας.
Έτσι για παράδειγμα, αν ο κάτοχος έκανε μία αγορά ύψους 1.000 ευρώ και αποπλήρωσε το χρέος στην τράπεζα μέσα στο ορισμένο χρονικό διάστημα, τότε δεν θα χρεωθεί τους τόκους υπερημερίας. Αν όμως δεν το πράξει και μείνει έστω και 1 ευρώ ανεκπλήρωτο μέσα στο ορισμένο χρονικό διάστημα, τότε θα υποχρεωθεί ο πελάτης να πληρώσει τους τόκους από την μέρα που έκανε την αγορά.
Ο πελάτης μπορεί να εξοφλεί το πιστωτικό υπόλοιπο της πιστωτικής του κάρτας ολόκληρο ή σε μηνιαίες δόσεις. Όταν το εξοφλεί ολόκληρο δεν χρεώνεται τόκους. Μπορεί βέβαια να χρειάζεται να πληρώσει συνδρομή ή έξοδα ανάληψης μετρητών.
Το πιστωτικό αυτό όριο, το οποίο επηρεάζεται από την πιστοληπτική ικανότητα του πελάτη (credit score/credit rating), καθορίζει ουσιαστικά και την αγοραστική του δύναμη.
Οι παρεχόμενες από τις ελληνικές τράπεζες πιστωτικές κάρτες, είναι συνδεδεμένες με κάποιον από τους παγκόσμιους οργανισμούς πιστωτικών καρτών (American Express, Mastercard, Maestro, VISA). Αυτό κυρίως δίνει την δυνατότητα στον πελάτη και κάτοχο της τράπεζα να την χρησιμοποιεί και σε άλλες χώρες.
Οι πιστωτικές κάρτες συνήθως χρησιμοποιούνται για μικρά δάνεια και για λόγους ταχύτητας στις αγορές που πραγματοποιεί ο κάτοχος προκειμένου να μην καταβάλει ολόκληρο το ποσό του πράγματος που αγοράζει. Του δίνεται η δυνατότητα να το αποπληρώσει είτε σε μηνιαίες δόσεις είτε ολόκληρο, αργότερα, μέσα στο χρονικό όριο που του ορίζει το η σύμβαση που έχει συνάψει με τον πάροχο (τράπεζα ή άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα).
Οι πιστωτικές κάρτες έχουν υψηλότερα επιτόκια από τα περισσότερα καταναλωτικά δάνεια ή άλλου είδους πιστώσεις.
Πλέον, σχεδόν κάθε φυσικό κατάστημα επιτρέπει την πληρωμή με πιστωτική κάρτα για την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών με την εισαγωγή PIN για την αυθεντικοποίηση του πελάτη.
Λόγω της μεγάλης αποδοχής τους από την αγορά, οι πιστωτικές κάρτες είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους πληρωμής σε όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα του κόσμου.
Μορφή πιστωτικής κάρτας
Η πιστωτική κάρτα είναι πλαστική και φέρει στην μια πλευρά με ανάγλυφο τρόπο γραμμένα τα στοιχειά του κατόχου, τον αριθμό της κάρτας, την ημερομηνία λήξης καθώς και τον πάροχο.
Από την πίσω όψη έχει μία μαγνητική ταινία , θέση για την υπογραφή του κατόχου και λογότυπο του οργανισμού που την εξέδωσε. Ακόμη συνήθως περιλαμβάνει ένα 3-ψηφιο κωδικό αριθμό ασφαλείας (CVV).
Λειτουργίες πιστωτικής κάρτας
H πιστωτική κάρτα επιτελεί τρείς οικονομικές λειτουργίες:
• Μέσο πληρωμής – Συγκεντρώνει τις έννοιες του χρήματος ως μέσο ανταλλαγής, μέτρο αξίας και φορέα αξίας. Βέβαια δεν είναι υποχρεωτικό μέσο πληρωμής, δηλαδή ο κάτοχος δεν υποχρεούται να πληρώσει με την κάρτα αν δεν θέλει. Από την άλλη όμως το κατάστημα είναι υποχρεωμένο να δεχθεί την πιστωτική κάρτα.
• Μέσο Πίστωσης / Πιστωτική λειτουργία -Η χρήση ως πιστωτικό μέσο ξεκινά από την στιγμή που γίνεται η αγορά μέσω της κάρτας μέχρι την καταβολή του ποσού (χρέους) στον εκδότη και πάροχο.
• Εγγυητική λειτουργία – Έχει να κάνει με την συμφωνία που έχει προηγηθεί ανάμεσα στον εκδότη και την συμβεβλημένη επιχείρηση. Ο εκδότης της πιστωτικής κάρτας έχει την υποχρέωση να καταβάλλει ξένο χρέος, αυτό του κατόχου της κάρτας στην επιχείρηση που έγινε η αγοραπωλησία. Ο εκδότης ευθύνεται απέναντι στην επιχείρηση ως πρώτος οφειλέτης.
Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα
Γενικότερα οι πιστωτικές κάρτες έχουν πολλά πλεονεκτήματα, αν ο κάτοχος αποπληρώνει τακτικά και στον προκαθορισμένο χρόνο το χρέος του στον εκδότη χωρίς να το χρέος του να καθίσταται έτσι ληξιπρόθεσμο.
Πλεονεκτήματα της πιστωτικής κάρτας είναι:
- Μπορούν να χρησιμοποιηθούν παντού (ηλεκτρονικό εμπόριο, τηλέφωνο, στο εξωτερικό κλπ) ακόμα και σε περίπτωση εκτάκτων και απρόβλεπτων συνθηκών(πχ λόγοι υγείας, απόλυση κλπ)
- Δυνατότητα πληρωμών σε δόσεις
- Επιστροφή χρημάτων μέσω bonus πόντων επιβράβευσης.
- Απαλλάσσει τον κάτοχο από την ανάγκη μεταφοράς μετρητών
- Βελτίωση του credit score κατόχου (εξωτερικό)
- Ασφάλεια σε μεγάλες συναλλαγές.
- Ταχύτητα στις συναλλαγές.
Μειονεκτήματα πιστωτικής κάρτας:
- Πιθανότητα απάτης μέσω της κάρτας από επιτήδειους.
- Κίνδυνος συσσώρευσης υψηλού πιστωτικού χρέους από αλόγιστη χρήση που μπορεί να οδηγήσει σε χρεοκοπία του πελάτη.
Υπάρχουν βέβαια πολλά πλεονεκτήματα και για τον εκδότη της πιστωτικής κάρτας, που συνήθως είναι τράπεζα.