Η ζήτηση για ένα παραγωγικό συντελεστή, δηλαδή η σχέση μεταξύ της τιμής του και της ζητούμενης ποσότητας, προσδιορίζεται από τους ακόλουθους παράγοντες:
- την παραγωγικότητα του
- την τιμή του παραγόμενου προϊόντος.
- τις τιμές των άλλων συντελεστών
1) Παραγωγικότητα
Μεταβολές στην παραγωγικότητα ενός συντελεστή μπορούν να προκληθούν είτε από βελτίωση της ποιότητας του είτε από βελτίωση της ποιότητας ή αύξηση της ποσότητας των συντελεστών μαζί με τους οποίους χρησιμοποιείται ο συντελεστής αυτός.
Παράδειγμα:
Μια αύξηση της παραγωγικότητας ενός εργάτη μπορεί να προέλθει είτε από βελτίωση των δεξιοτεχνιών ή της διάθεσης για εργασία του ίδιου είτε επειδή αυτός εργάζεται με καλύτερα μηχανήματα ή καλύτερη γη είτε τέλος γιατί έχει στη διάθεση του περισσότερα μηχανήματα και περισσότερη γη.
2) Τιμή παραγόμενου προϊόντος
Το οριακό χρηματικό προϊόν ενός συντελεστή και επομένως η ζήτηση γι’ αυτόν μεταβάλλεται επίσης αν μεταβληθεί η τιμή του παραγόμενου προϊόντος. Επειδή η ζήτηση για το συντελεστή εξαρτάται από τη ζήτηση για το παραγόμενο προϊόν, οποιαδήποτε μεταβολή στη ζήτηση για το προϊόν μεταβάλλει τη ζήτηση για το συντελεστή.
Παράδειγμα:
Μια αύξηση της ζήτησης για οικιακές ηλεκτρικές συσκευές θα αυξήσει τη ζήτηση για τεχνίτες που μπορούν να απασχοληθούν στην παραγωγή τους.
3) Τιμές των άλλων συντελεστών
Συνήθως οι συντελεστές είναι δυνατό να υποκατασταθούν ο ένας από τον άλλο στην παραγωγική διαδικασία.
Παράδειγμα:
Μια επιχείρηση που χρησιμοποιεί ορισμένη ποσότητα εργασίας και κεφαλαιουχικού εξοπλισμού, αν αυξηθούν οι εργατικές αμοιβές μπορεί να αυξήσει τη ζήτηση για κεφαλαιουχικό εξοπλισμό, π.χ. να αυτοματοποιήσει την παραγωγή.
Στην περίπτωση αυτή εργασία και κεφάλαιο είναι υποκατάστατοι συντελεστές.
Είναι όμως δυνατό οι συντελεστές να είναι συμπληρωματικοί, αν η παραγωγική διαδικασία είναι τέτοια ώστε η επιχείρηση να πρέπει να χρησιμοποιεί το κεφάλαιο και την εργασία σε σταθερές αναλογίες (π.χ. να πρέπει να υπάρχουν δύο εργάτες για κάθε μηχάνημα).
Τότε μια αύξηση των εργατικών αμοιβών θα ωθήσει την επιχείρηση να χρησιμοποιήσει λιγότερους εργάτες και λιγότερα μηχανήματα. Στην περίπτωση αυτή, η αύξηση των εργατικών αμοιβών θα μειώσει και τη ζήτηση για μηχανήματα.