Προσδιοριστικοί Παράγοντες Προσφοράς (Factors affecting supply)

Προσδιοριστικοί παράγοντες προσφοράς είναι εκείνοι οι παράγοντες που είναι δυνατόν να προκαλέσουν μεταβολές στην προσφορά ενός προϊόντος και είναι οι ακόλουθοι:

  1. Τεχνολογία και παραγωγικότητα
  2. Τιμές των παραγωγικών συντελεστών
  3. Τιμές των άλλων προϊόντων
  4. Προσδοκίες και στόχοι των παραγωγών
  5. Φόροι και επιδοτήσεις
  6. Αριθμός των παραγωγικών μονάδων
  7. Τυχαίοι, φυσικοί ή άλλοι παράγοντες

Η σχέση της συνολικής προσφοράς για ένα προϊόν και των παραγόντων που την προσδιορίζουν αναφέρεται ως συνάρτηση της προσφοράς (supply function) και μπορεί να δειχθεί και ως μαθηματική εξίσωση.

1) Τεχνολογία και παραγωγικότητα

Με τη βελτίωση της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται στην παραγωγή ενός προϊόντος ή με την αύξηση της παραγωγικότητας από άλλες αιτίες γίνεται δυνατή η παραγωγή μεγαλύτερης ποσότητας του με την ίδια ποσότητα παραγωγικών συντελεστών και επομένως η προσφορά μεγαλύτερης ποσότητας σε κάθε τιμή.

Δηλαδή, αυξάνεται η προσφορά και μετατοπίζεται προς τα δεξιά η σχετική καμπύλη. Αντίθετα, μια μείωση της παραγωγικότητας προκαλεί μείωση της προσφοράς και μετατόπιση της καμπύλης προς τα αριστερά.

2) Τιμές των παραγωγικών συντελεστών

Μια μεταβολή στις τιμές των παραγωγικών συντελεστών μεταβάλλει το κόστος παραγωγής ενός προϊόντος και προκαλεί αλλαγή της προσφοράς και μετατόπιση της σχετικής καμπύλης προς τα αριστερά αν αυξηθούν οι τιμές των συντελεστών, οπότε μειώνεται η προσφορά, ή προς τα δεξιά αν μειωθούν οι τιμές των συντελεστών, οπότε αυξάνεται η προσφορά του προϊόντος.

3) Τιμές των άλλων προϊόντων

Η προσφορά ενός προϊόντος μπορεί να επηρεασθεί και από τις τιμές των άλλων προϊόντων.

Παράδειγμα:
Αν αυξηθεί η τιμή του σιταριού ενδέχεται να μειωθεί η προσφορά άλλων δημητριακών, γιατί οι παραγωγοί θα έχουν συμφέρον να διαθέσουν μεγαλύτερο μέρος των παραγωγικών συντελεστών τους στην παραγωγή σιταριού, αφού από αυτήν θα έχουν τώρα μεγαλύτερα έσοδα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η προσφορά ενός προϊόντος επηρεάζεται επίσης και από τις τιμές των προϊόντων που είναι συμπληρωματικά ως προς την παραγωγή.

Παράδειγμα:
Όταν ένα σφαγείο μοσχαριών παράγει κρέας παράγει συγχρόνως και δέρματα.

Τα δύο αυτά προϊόντα είναι τότε συμπληρωματικά, όσον αφορά στην παραγωγή τους. Αν αυξηθεί η τιμή του κρέατος και αυξηθεί η προσφορά του, θα αυξηθεί παράλληλα και η προσφορά δερμάτων.

4) Προσδοκίες και στόχοι των παραγωγών

Αν οι παραγωγοί περιμένουν αύξηση της τιμής του προϊόντος, μπορεί να μειώσουν την προσφορά του αν αυτό μπορεί να αποθηκευθεί.

Για ορισμένα όμως προϊόντα, όπως τα βιομηχανικά, η προσδοκία αυξημένων μελλοντικών τιμών είναι δυνατό να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να αυξήσουν την παραγωγή τους και την προσφορά τους.

5) Φόροι και επιδοτήσεις

Οι επιχειρήσεις θεωρούν συνήθως τους περισσότερους φόρους που επιβάλλονται στις πωλήσεις τους, στην ακίνητη περιουσία τους, στην απασχόληση που προσφέρουν κλπ, ως μέρος του κόστους τους.

Όταν αυξάνονται αυτού του είδους οι φόροι, η προσφορά επηρεάζεται αρνητικά, δηλαδή μειώνεται. Αντίθετα, όταν η κυβέρνηση επιδοτεί την παραγωγή ορισμένων προϊόντων, αυτό για τις επιχειρήσεις ισοδυναμεί με μείωση του κόστους, οπότε αντιδρούν θετικά και αυξάνουν την προσφορά.

6) Αριθμός των παραγωγικών μονάδων

Αν αυξηθεί ο αριθμός των μονάδων που παράγουν ένα προϊόν χωρίς να μειωθεί το μέγεθος της παραγωγής των μονάδων που προϋπήρχαν, θα αυξηθεί η συνολική προσφορά του προϊόντος. Αντίθετα, αυτή θα μειωθεί αν περιορισθεί ο αριθμός των μονάδων που παράγουν το προϊόν.

7) Τυχαίοι, φυσικοί ή άλλοι παράγοντες

Η προσφορά αγροτικών προϊόντων επηρεάζεται από κλιματολογικούς παράγοντες ή από καλλιεργητικούς κύκλους. Αλλά και η προσφορά άλλων προϊόντων μπορεί να επηρεάζεται από διάφορα γεγονότα ή καταστάσεις (π.χ. παρατεταμένες απεργίες, πλημμύρες, μεγάλες χιονοπτώσεις, εσωτερικές ανωμαλίες κ.ά.).