Πλειστηριασμός / Δημοπρασία είναι μια διαδικασία εκποίησης (πώλησης) αγαθών ή τίτλων με τη μορφή διαγωνισμού.

Οι πλειστηριασμοί διακρίνονται σε

• πλειοδοτικούς (μετοχές, έργα τέχνης κλπ.) και
• μειοδοτικούς (προμηθειών, δημόσιων ή ιδιωτικών έργων κτλ).

Διαδικασία δημοπρασίας

Στις δημοπρασίες όταν το εκάστοτε αντικείμενο παρουσιάζεται για πρώτη φορά, ο δημοπράτης (auctioneer) θα προτείνει μια αρχική προσφορά στο κοινό.

Μόλις αρχίσει η υποβολή προσφορών, τα ενδιαφερόμενα άτομα θα προσφέρουν ανταγωνιστικές προσφορές έως ότου κανείς δεν είναι πρόθυμος να προσφέρει υψηλότερη τιμή. Μόλις ο δημοπράτης εγκρίνει την τελική προσφορά, ο πλειστηριασμός ολοκληρώνεται και το το άτομο με την υψηλότερη προσφορά (πλειοδότης) πληρώνει και αποκτά το εκάστοτε αγαθό.

Συνήθως στις δημοπρασίες είναι επιθυμητό να συμμετέχει ένας μεγάλος αριθμός δυνητικών αγοραστών, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει τις προσφορές σε υψηλότερες τιμές.

Οι δημοπρασίες έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο οι βασικές αρχές παραμένουν οι ίδιες. Η διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει με μια αναγνωριστική συνεδρία όπου οι δυνητικοί αγοραστές μπορούν να δουν τα αγαθά που τους ενδιαφέρουν περισσότερο. Στη συνέχεια, συνήθως υπάρχει μια διαδικασία εγγραφής όπου στον κάθε πλειοδότη θα δοθεί η κάρτα προσφοράς του (bidding card), η οποία αποτελεί και το αναγνωριστικό στοιχείο του στη διαδικασία.

Η τεχνολογική πρόοδος βοήθησε σημαντικά τους πλειστηριασμούς, όπως είναι εμφανές από την πληθώρα ιστοσελίδων που φιλοξενούν διαδικτυακές δημοπρασίες. Αυτοί οι ιστότοποι διευκολύνουν την προσφορά και την εμπορία ειδών. Οι χρήστες μπορούν να ανεβάσουν φωτογραφίες των προϊόντων τους και άλλα άτομα μπορούν να καταχωρήσουν προσφορές σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν το εκάστοτε αντικείμενο.

Όπως συμβαίνει και σε μια κανονική, ζωντανή δημοπρασία, μόλις λήξει η χρονική περίοδος για το είδος στον ιστότοπο, ειδοποιείται ο πλειοδότης, έτσι ώστε να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες πληρωμής και αποστολής.

Πλειοδοτικοί & Μειοδοτικοί διαγωνισμοί

Ενώ οι περισσότεροι πλειστηριασμοί βασίζονται σε αυξανόμενες τιμές προσφοράς (πλειοδοτικές), οι λεγόμενοι μειοδοτικοί πλειστηριασμοί κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Ξεκινούν με μια υψηλή τιμή ζήτησης (asking price), η οποία γίνεται όλο και χαμηλότερη έως ότου κάποιος αποδεχτεί την προσφορά του δημοπράτη και κλείσει τη συμφωνία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μια πλειοδοτική δημοπρασία μπορεί να έχει μια προκαθορισμένη οριακή τιμή, η οποία αντιπροσωπεύει την ελάχιστη δυνατή τιμή για το προϊόν ή την υπηρεσία. Αυτή η οριακή τιμή ονομάζεται επίσης reserve price.