Εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών επί Παραγώγων (ΕΤΕΣΕΠ) είναι ο εκκαθαριστικός οίκος της αγοράς παραγώγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών και έχει το ρόλο του κεντρικού αντισυμβαλλόμενου.
Σκοπός της ΕΤΕΣΕΠ είναι η συμμετοχή στις συμβάσεις που συνάπτονται στην αγορά παραγώγων, η εκκαθάριση των συναλλαγών και η διασφάλιση της εκπλήρωσης εκ μέρους των συμβαλλομένων των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις συναλλαγές.
Η ΕΤΕΣΕΠ υποκαθιστά τον αντισυμβαλλόμενο σε κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται στην αγορά παραγώγων, γίνεται δηλαδή ο πωλητής έναντι του αγοραστή ενός συμβολαίου και ο αγοραστής έναντι του πωλητή.
Επίσης, η ΕΤΕΣΕΠ είναι ο μοναδικός αντισυμβαλλόμενος σε επίπεδο διαπραγμάτευσης για τα προϊόντα Repo και Reverse Repo επί μετοχών.
Η λειτουργία της αγοράς βασίζεται στα μέλη της αγοράς παραγώγων και της ΕΤΕΣΕΠ. Μέλη είναι οι χρηματιστηριακές εταιρίες, οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και οι Εταιρίες Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΕΠΕΥ), που καταρτίζουν συναλλαγές για λογαριασμό δικό τους ή και των πελατών τους μέσω τερματικών συναλλαγών που συνδέονται με το δίκτυο του Χρηματιστηρίου.
Τα μέλη της αγοράς παραγώγων διακρίνονται σε:
- Απλά Μέλη (Παραγγελιοδόχους), που εισάγουν εντολές αποκλειστικά για λογαριασμό των επενδυτών – πελατών τους.
- Ειδικούς Διαπραγματευτές τύπου Α και Β, οι οποίοι μπορούν να εκπροσωπούν πελάτες τους ή να διαπραγματεύονται και για ίδιο λογαριασμό από διαφορετικά τερματικά.
Ο ρόλος των ειδικών διαπραγματευτών τύπου Β είναι να εξασφαλίζουν ρευστότητα για την αγορά σε συνεχή βάση, αναλαμβάνοντας την υποχρέωση να εισάγουν ταυτόχρονες εντολές αγοράς και πώλησης. Έτσι, ένας επενδυτής που επιθυμεί να προβεί σε μία πράξη αγοράς ή πώλησης μπορεί να βρει οποιαδήποτε στιγμή αντισυμβαλλόμενο που θα πραγματοποιήσει την αντίθετη πράξη, ανεξάρτητα από τις συνθήκες και την τάση της αγοράς.
Τα μέλη της ΕΤΕΣΕΠ εκπροσωπούν τους επενδυτές στην εκκαθάριση των συναλλαγών που κατήρτισαν στην αγορά παραγώγων,
- είτε μέσω των ιδίων (Άμεσα Εκκαθαριστικά Μέλη της ΕΤΕΣΕΠ )
- είτε μέσω άλλων μελών (Γενικά Εκκαθαριστικά Μέλη της ΕΤΕΣΕΠ )
Τα μέλη της ΕΤΕΣΕΠ παρακολουθούν και ενημερώνουν τον επενδυτή σχετικά με την υποχρέωση παροχής περιθωρίου ασφάλισης, ενώ ταυτόχρονα τον εκπροσωπούν στον ημερήσιο διακανονισμό κερδών / ζημιών, την τελική εκκαθάριση των συμβολαίων και άλλες πράξεις εκκαθάρισης.
Η βάση της λειτουργίας μιας οργανωμένης αγοράς παραγώγων είναι η εξάλειψη του πιστωτικού κινδύνου και επομένως τα μέλη της αγοράς παραγώγων που δεν είναι ούτε άμεσα ούτε γενικά μέλη της ΕΤΕΣΕΠ εκχωρούν την εκκαθάριση των συναλλαγών σε παράγωγα προϊόντα σε ένα ή περισσότερα γενικά μέλη της ΕΤΕΣΕΠ.
Η συνολική εποπτεία της ελληνικής αγοράς παραγώγων γίνεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.