Υπεράκτια χρηματοοικονομικά κέντρα είναι ορισμένες αναδυόμενες χρηματοοικονομικές αγορές μικρών χωρών, οι οποίες λόγω της πλήρους οικονομικής ελευθερίας και του ευνοϊκού φορολογικού καθεστώτος, παρουσιάζουν σημαντικά πλεονεκτήματα για την εγκατάσταση επιχειρήσεων και την τοποθέτηση κεφαλαίων.

Οι χώρες αυτές έχουν ελαστικό κανονιστικό και φορολογικό καθεστώς και διακρίνονται συνήθως για την απουσία συναλλαγματικών ελέγχων, τη μη φορολόγηση των τόκων των καταθέσεων μη μονίμων κατοίκων και την αυστηρή τήρηση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου, εξ ου και ο όρος “φορολογικός παράδεισος” που τις χαρακτηρίζει.

Κατά κανόνα, οι ξένες τράπεζες που εγκαθίστανται σε αυτές τις χώρες δεν συμμετέχουν σε τοπικές συναλλαγές αλλά μόνο σε διεθνείς δραστηριότητες και πράξεις, όπως αποδοχή και διαχείριση χαρτοφυλακίων και παροχή δανείων σε μη μόνιμους κατοίκους.

Oι καταθέτες απολαμβάνουν υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων και οι δανειζόμενοι επιβαρύνονται με χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού λόγω του μικρότερου λειτουργικού κόστους.

Αυτό οφείλεται στη μηδενική ή οριακή φορολόγηση των κερδών και μερισμάτων και της απουσίας δύσκαμπτων και γραφειοκρατικών ελεγκτικών μηχανισμών λόγω της απορρύθμισης της ορθής τραπεζικής λειτουργίας.

Σε αυτά τα υπεράκτια χρηματοοικονομικά κέντρα δραστηριοποιούνται οι υπεράκτιες εταιρείες (offshore companies).