Προθεσμιακό συμβόλαιο επιτοκίου (forward rate agreement (FRA)) είναι ένα εξωχρηματιστηριακό προθεσμιακό συμβόλαιο (forward) που συνάπτεται μεταξύ δύο αντισυμβαλλόμενων μερών προκειμένου να κλειδώσουν ένα επιτόκιο για μια συγκεκριμένη μελλοντική χρονική περίοδο.

Το επιτόκιο αυτό θα χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό ενός ποσού που πρόκειται να ανταλλάξουν τα δύο μέρη στο μέλλον.

Πιο συγκεκριμένα:

• Ο αγοραστής αναλαμβάνει την υποχρέωση να πληρώσει στον πωλητή, κατά τη λήξη του συμβολαίου, μια χρηματοροή υπολογισμένη με ένα σταθερό επιτόκιο ενός προσυμφωνημένου ονομαστικού ποσού.
• Ο πωλητής του προθεσμιακού συμβολαίου επιτοκίου αντίστοιχα, αναλαμβάνει την υποχρέωση να πληρώσει στον αγοραστή μια χρηματοροή στη λήξη του συμβολαίου, υπολογισμένη με ένα κυμαινόμενο επιτόκιο επί του ίδιου ονομαστικού ποσού.

Το τελικό ποσό που ανταλλάσσεται κατά τη λήξη του συμβολαίου δηλαδή, είναι η διαφορά μεταξύ της αξίας των δύο χρηματοροών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι:

• Το προσυμφωνημένο ποσό δεν ανταλλάσσεται αλλά χρησιμοποιείται μόνο ως βάση για τον υπολογισμό των χρηματικών ροών.
• Τα δύο αντισυμβαλλόμενα μέρη δεν πληρώνουν κάποιο ποσό κατά τη σύναψη του συμβολαίου.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, το κέρδος του ενός είναι η ζημία του άλλου, καθώς το προθεσμιακό συμβόλαιο επιτοκίου είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος.

Αυτό συμβαίνει γιατί ο αγοραστής και ο πωλητής έχουν διαφορετικές προσδοκίες για τη μελλοντική κίνηση των επιτοκίων. Αν τα επιτόκια αυξηθούν, ωφελημένο θα είναι το μέρος που πληρώνει βάση ενός σταθερού επιτοκίου (αγοραστής), ενώ σε αντίθετη περίπτωση που τα επιτόκια μειωθούν, κέρδος θα έχει το μέρος που πληρώνει βάση του κυμαινόμενου επιτοκίου (πωλητής).

Τα προθεσμιακά συμβόλαια επιτοκίου δεν είναι τυποποιημένα προϊόντα, αλλά σχεδιάζονται και διαπραγματεύονται ανάλογα με τις ανάγκες των επενδυτών.

Τράπεζες, πολυεθνικοί οργανισμοί και μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα χρησιμοποιούν τα FRA είτε για την επίτευξη κερδών είτε ως προϊόντα αντιστάθμισης κινδύνου σε μελλοντικές μεταβολές επιτοκίων, με τον αγοραστή να αντισταθμίζει έναντι της αύξησης ενώ ο πωλητής έναντι της πτώσης τους.

Τα FRAs έχουν αρκετές ομοιότητες με τα swaps, με τη διαφορά ότι στα προθεσμιακά συμβόλαια επιτοκίου λαμβάνει μέρος μόνο μια πληρωμή κατά τη λήξη. Άρα τα swaps επιτοκίων είναι ουσιαστικά ένας συνδυασμός μεμονωμένων FRAs.