Οικονομική επιστήμη είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των τρόπων αξιοποίησης των περιορισμένων παραγωγικών συντελεστών που διαθέτουν οι κοινωνίες για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών και για τη διανομή αυτών μεταξύ των ατόμων και των κοινωνικών ομάδων κατά τον αποτελεσματικότερο τρόπο.
Στις περισσότερες κοινωνίες οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι κατανέμονται όχι από κάποιον κεντρικό σχεδιαστή, αλλά μέσω της συνδυασμένης δράσης εκατομμυρίων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Οι οικονομολόγοι αναλύουν τις δυνάμεις και τις τάσεις που επηρεάζουν την οικονομία ως σύνολο, μελετούν τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις, τα επίπεδα ανεργίας, τις αυξομειώσεις των εισοδημάτων, το ποσοστό των εισοδημάτων που αποταμιεύεται, το ποσοστό των αποταμιεύσεων που επενδύεται καθώς και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων.
Η μελέτη της οικονομικής βασίζεται σε ορισμένες κεντρικές ιδέες που αποτελούν τις Αρχές της Οικονομικής.
Κατηγορίες Οικονομικής Επιστήμης
Η οικονομική επιστήμη χωρίζεται σε δύο κύριες κατηγορίες:
- Μικροοικονομία (Microeconomics)
- Μακροοικονομία (Macroeconomics)
1) Η Μικροοικονομία ασχολείται κυρίως με τις επί μέρους οικονομικές μονάδες (π.χ. έναν παραγωγό, έναν εργαζόμενο, έναν επενδυτή, έναν καταναλωτή κ.ο.κ.) και εξετάζει τη συμπεριφορά τους, τις σχέσεις που απορρέουν από αυτήν και τα προβλήματα που δημιουργούνται.
2)Η Μακροοικονομία ασχολείται με τη συμπεριφορά και τα προβλήματα του συνόλου μιας οικονομίας ή μεγάλων επιμέρους τομέων της (π.χ. του συνόλου των επιχειρήσεων, του συνόλου των εργαζομένων, του δημόσιου τομέα κ.ο.κ.) και εξετάζει τα συνολικά οικονομικά μεγέθη.
Μιλώντας μεταφορικά, η Μικροοικονομία ασχολείται με τα «δέντρα» ενώ η Μακροοικονομία με το «δάσος»
Άλλες διακρίσεις της οικονομίας είναι:
- Η Θετική ή οντολογική (positive economics), όπου εξετάζονται οι σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων οικονομικών μεγεθών ή τομέων και τα αποτελέσματα που προκύπτουν από αυτές. Εξετάζεται δηλαδή το τι συμβαίνει, στα πλαίσια μιας αντικειμενικής ανάλυσης.
- Η Δεοντολογική (normative economics) όπου εξετάζονται θέματα που έχουν σχέση με την άσκηση της οικονομικής πολιτικής, με το τι θα πρέπει να γίνει για να διορθωθούν προβλήματα, να αλλάξει μια ορισμένη κατάσταση ή να μεταβληθούν ορισμένα οικονομικά μεγέθη.
- Η Περιγραφική (descriptive economics) όπου ασχολείται με τη συλλογή στοιχείων και δεδομένων για διάφορα προβλήματα ή τομείς της οικονομίας, την ταξινόμηση και επεξεργασία τους και την επακόλουθη ερμηνεία διαφόρων καταστάσεων.
- Η Θεωρητική ή οικονομική (economic theory) όπου ασχολείται με την ερμηνεία των διαφόρων οικονομικών φαινομένων και τη διατύπωση νόμων, αρχών ή θεωριών καθώς και υποδειγμάτων που βασίζονται σε γενικεύσεις για την οικονομική συμπεριφορά των καταναλωτών, των παραγωγών, των επενδυτών και άλλων πρωταγωνιστών της οικονομικής ζωής.
- Η Εφαρμοσμένη (applied economics) όπου χρησιμοποιούνται οι οικονομικές αρχές που έχουν διατυπωθεί από τη θεωρητική οικονομική για τη διερεύνηση του επιθυμητού ή μη ορισμένων καταστάσεων ή γεγονότων και εξετάζεται ο τρόπος που, με την άσκηση οικονομικής πολιτικής, μπορεί να επιδιωχθεί ο επηρεασμός ή ο έλεγχος της οικονομικής συμπεριφοράς ή των συνεπειών της.